توجه : این مقاله صرفاً جهت بررسی تاریخچه‌ی ادبیات گمانه‌زن در مذاهب و ادیان نوشته شده و هرگونه برداشت و یا جبهه‌گیریِ افراط‌گرایانه، رادیکالیستی، مذهب‌پرستانه، آتئیستی، آگنوستیکال و ضددینی، نظر شخصی خواننده و مربوط اعتقادات او می‌باشد.

نمی‌توان انکار کرد که مذهب در بهبود زندگی انسان‌ها نقش و تأثیری نداشته است. در بسیاری از جوامع، قوانین کشورها و ایالات بر پایه‌ی قوانین و فتاوی دینی-مذهبی نوشته می‌شود و همچنین می‌بینیم که حتی قانون اساسی یک مملکت بر پایه‌ی دستورات دینی تألیف می‌شود. بنابراین نمی‌توان تأثیرات مهم دین را در به‌هنجارسازی یک جامعه نادیده گرفت. اما وظیفه‌ی دین تنها به همین قانون‌گزاری‌ها ختم نمی‌شود. بلکه امروزه مذاهب به فرهنگ‌های هر کشوری تبدیل شده‌اند و هر انسانی را روی کره‌ی زمین پس از ملیت، با مذهبش قضاوت می‌کنند؛ مذهبی که مستقیماً روی رشد و تعالی فکری آن فرد تأثیر گذاشته است. با این مقدمه‌ی کوتاه، وارد بحث ادبیات فانتزی در حوزه‌ی مذهب و ادیان، به‌ویژه دین اسلام می‌شویم.

از کودکی، والدین و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای ما قصه‌هایی از قرآن کریم تعریف می‌کردند که سرشار از هیجان و عناصر ماوراءالطبیعه بود و حتی تصور آن داستان‌ها ما را میخکوب می‌کرد. از داستان اصحاب کهف گرفته و آن خواب سیصدساله، تا ماجرای پرندگان ابابیل و سپاه ابرهه، سنگباران شهر سدوم (قوم حضرت لوط)، و قصه‌ی پرماجرای حضرت نوح که حداقل در دوران کودکی ما – که هنوز آثار فانتزی به شکل امروزی باب نشده بود –  در نوع خود بی‌نظیر بودند. همچنین این قصه‌ها با آب و تاب بیشتری در کتاب داستان‌ها و مجلات آن روزگار به چاپ درمی‌آمدند و ذهن خیالپرداز نسل ما را ارضاء و اشباع می‌کردند.

شایان ذکر است که داستان‌های مذهبی تنها مختص قرآن و دین اسلام نیستند و در ادیان دیگر مانند مسیحیت، یهود، بودا و… نیز داستان‌های مذهبی، باورهای یک جامعه را می‌سازند و سمت و سوی زندگی‌ها را به جهتی متفاوت سوق می‌دهند.

حال، سوای قصص قرآنی، روایات و احادیث بی‌شماری نیز داریم که در دل آنها، بسیاری از داستان‌های بسیار جذاب و مو به تن سیخ کننده بیرون آمده‌اند که خواندن آنها برای هر شخصی (با هر دین و مذهب و ملیتی) می‌تواند خاطره انگیز و دلهره‌آور باشد.

توضیح مهم : اصلاً و ابداً کاری به این موضوع نداریم که صحت این روایات و احادیث به چه شکلی است، چرا که نه ما در حد و اندازه‌ای هستیم که بخواهیم صحت یا کذب این موضوعات را مشخص کنیم، نه دانش و مطالعه‌ی کافی در این زمینه داشتیم. بنابراین تنها به ابعاد فانتزی و هیجان‌انگیز این داستان‌ها می‌پردازیم و سعی داریم عناصر ادبیات فانتزی را از آنها بیرون کشیده و  نهایت لذت را ببریم.

داستان‌های فانتزی در دین اسلام و به خصوص در میان ما شیعیان به وفور یافت می‌شوند. کافی‌است سری به کتابخانه‌های مذهبی و آستانی بزنیم (مثلاً در تهران: بازار شاه‌عبدالعظیم حسنی در شهرری ، کتابخانه‌ی آستان حضرت معصومه در قم، کتابخانه‌ی آستان قدس رضوی در مشهد و…) و کلی کتاب داستانی و رِوایی با موضوعات مختلف پیدا کنیم.

داستان‌هایی نظیر:

توصیف شیطان (ابلیس)

عذاب‌های قبر

جن و جنّیان

عالم مردگان

عذاب‌های جهنم

سیاحت غرب

برزخیان

عالم مأوا

مرگ و قبض روح

جهان آخرت

آخرالزمان

و…

هریک از این اسامی، به تنهایی مو بر تن انسان سیخ می‌کند و برای یک فرد عاشق کتاب‌های وحشت و فانتزی، چه کتابی از این بهتر؟! در این مقاله، بخشی از این موضوعات داستانی را با یکدیگر بررسی می‌کنیم. داستان‌های کوتاهی که در پایین برای شما ذکر می‌کنم، نمونه‌ای مختصر اما بسیار تأمل‌برانگیز کتاب‌های روایی‌ای است که خوانده‌ام.

شیطان

 زنجیرهای شیطان

خواب معروفی نقل می‌کنند که در زمان شیخ انصاری یک کسی خواب دید که شیطان در نقطه ‌ای (قضیه مربوط به نجف است) تعداد زیادی افسار همراه خودش دارد، ولی افسارها مختلف است، بعضی از افسارها خیلی شل است، طناب بسیار ضعیفی را به‌ صورت افسار درآورده است، یکی دیگر افسار چرمی، یکی دیگر زنجیری، زنجیرهای مختلف و بعضی از زنجیرها خیلی کلفت است. در میان اینها یک افسار خیلی کلفت و زنجیرقوی بود که خیلی جالب بود. از شیطان پرسید: اینها چیست؟

شیطان گفت: اینها افسارهایی است که به گردن بنی‌آدم می‌بندم و آنها را به طرف گناه می‌کشانم.

آن افسار خیلی کلفت نظر این شخص را جلب کرد، گفت: آن برای کیست؟

ـ این برای آدم خیلی گردن کلفتی است.

ـ کی؟

ـ شیخ انصاری.

ـ چطور؟

ـ اتفاقاً دیشب زدم به کله ‌اش، یک چند قدم آوردم ولی زد آن را پاره کرد.

ـ حالا افسار ماها کجاست؟

ـ شما که افسار نمی‌خواهید، شما دنبال من هستید! این افسار مال آنهایی است که دنبال من نمی‌آیند. آن شخص صبح آمد خواب را برای شیخ انصاری نقل کرد.

مثل این که شبی بوده، شیخ خیلی اضطرار پیدا می‌کند و پولی که بابت سهم امام بوده و فردا بایستی تقسیم می‌کرده است به عنوان قرض از آن چیزی برمی‌دارد؛ می‌آید تا دمِ در، ولی پشیمان می‌شود، دوباره برمی‌گردد می‌گذارد سرجایش.

شیطان که گفته بود زنجیر را زدم به کله ‌اش و او را چند قدم آوردم ولی بعد پاره کرد و رفت، قضیه این بوده است. (شهید مرتضی مطهری،توحید، مجموعه آثار، ج ۴، ص ۳۳۲ و ۳۳۳٫ )

عذاب قبر

عذاب قبر ابن ملجم

یکی از عذاب های ابن ملجم که پس از مرگ او، از سوی خداوند نازل گردید، توسط پرنده ای صورت می گرفت، به نحوی که شیخ راوندی با استناد از حسن بن محمد، معروف به ابن رفا، در کوفه روایت کرده است: یک روز وقتی در مسجدالحرام بودم دیدم مردم در مقام حضرت ابراهیم (ع) جمع شده اند و در آن جا یک مرد نشسته بود. از مردم سؤال کردم که آن مرد کیست؟ به من گفتند: آن یک راهب است که اسلام آورده است.
راوی می گوید: به او نزدیک شدم و یک پیرمرد با عبای پشمی را دیدم که در مقام حضرت ابراهیم نشسته بود و شنیدم که می گفت: من رئیس راهبان در صومعه هستم. روزی پرنده ای شبیه عقاب دیدم که یک قسمت از بدن یک نفر را از حلقومش را بیرون انداخت، پس قسمت دیگرش را بیرون انداخت تا وقتی که آن ها تبدیل به یک انسان کامل شدند. پس من از آن شخص سؤال کردم: تو چه کسی هستی؟ هیچ جوابی به من نداد. به او گفتم: تو را قسم می دهم به آن کسی که تو را آفرید، به من بگو تو چه کسی هستی؟
او گفت: من ابن ملجم مرادی هستم، به او گفتم تو چه گناهی نموده ای که به طور پیوسته تکه های بدنت را این پرنده پس می اندازد و مجدد از هم جدا کرده و فرو می برد؟
به من گفت: من قاتل علی بن ابی طالب هستم، و به خاطر همین خداوند این پرنده را قرار داده تا هر روز با این کار مرا عذاب نماید.
راهب می گوید: در حال حرف زدن بودیم که یکباره همان پرنده آمد و آن را قطعه قطعه برداشت تا وقتی که همه ی قسمت های او را برداشت و من منتظر شدم تا وقتی که پرنده پایین آمد و آن را آورد و مجدد از بدن خود تکه های او را خارج نمود. پس از او سوال کردم: علی بن ابی طالب (ع) کیست؟ جواب داد: علی بن ابی طالب (ع) پسر عمو و وصی پیامبر اسلام، حضرت محمد مصطفی (ص) است. (مدینة المعاجز، ج1: 544، حدیث 540)

جن

روزی علی بن ابیطالب علیه السلام بر فراز منبر کوفه در حال ایراد خُطبه بود که مار بزرگی از انتهای مسجد وارد شد. مردم خواستند با کفش هایشان مار را بکشند اما امام به آنان فرمود: کاری نداشته باشید که این مار مأموریتی دارد.
مار خودش را به امام رساند و نزدیک گوش او چیزهایی گفت و برگشت.
حضرت علی علیه السلام چند قدمی به دنبالش حرکت کرد.
مردم گفتند: ای امیرالمؤمنین، آیا به ما نمی گویید این مار به شما چه گفت؟
امام فرمود: این مار وصی و فرستاده جّن ها بود و گفت جنیان می‌گویند:« اگر آدمیان همانند ما تو را دوست داشتند و همانند ما از تو اطاعت می‌کردند، خداوند هیچ کس از آنها را با آتش عذاب نمی‌کرد.

این‌ها تنها مشت نمونه‌ی خرواری از روایات فانتزی-اسلامی بودند که به سمع و نظر شما رسید. حقیقتاً نوع پردازش دین اسلام مخصوصاً فقهای شیعه به موضوعات گوناگون و کتابت و روایت قصه‌های آموزنده، خود به تفاسیر بسیار زیادی نیازمند است که در این گُله مجال نمی‌گنجد. در مطلب دیگری، روایت فقهای اسلام در مورد عالم مأموا و عالم غیب را برای شما عزیزان شرح می‌دهم تا دریابید که ادبیات گمانه‌زن در فقه شیعه در چه جایگاهی است و ما از آن بی‌خبریم.

ما را از نظرات خوب خودتان بی‌نصیب نگذارید. مشتاقیم نظرات همه‌ی شما را راجع‌به این مطلب بدانیم.

ژانر فانتزی و ادبیات گمانه زن، جایگاه ویژه ای در رسانه ها و مطبوعات دنیا دارد و برخلاف ایران که کتاب های پر تیراژش کتاب های کمک درسی گاج و قلمچی هستند، در سایر نقاط دنیا جزو محبوب ترین رده و پرتیراژترین آثار تألیفی و بصری است.

بگذریم…! در این مطلب، به تفکیک به شما عزیزان توضیح خواهیم داد که چه حوزه های فرهنگی هنری ای در زمینه ی ژانر فانتزی فعالیت داشته و چه آثاری از چه نویسندگانی منتشر شده و یا تبدیل به آثار سینمایی/تلویزیونی شده است.

به طور کلی، ادبیات فانتزی در زمینه ی رسانه های گروهی به سه دسته ی اصلی تقسیم بندی می شود:

الف) فیلم و تلویزیون

ب) هنر و ادبیات

ج) مجلات و مطبوعات

اکنون این سه بخش را به تفکیک و جزء به جزء بررسی می نماییم:

ژانر فانتزی در حوزه ی فیلم و تلویزیون به سه بخش انیمه، فیلم و برنامه های تلویزیونی تقسیم می شود.

1. انیمه: همانطور که می دانید، انیمه یکی از بسترهای بسیار مناسب برای ارائه ی آثار بصری است و اغلب این آثار ژانر فانتزی دارند، چرا که در دنیایی فراتر از تخیلات و تصورات ما اتفاقاتی می افتد که نمی شود به شکل فیزیکی آنها را به تصویر کشید و انیمه به خوبی این وظیفه را برای ذهن خلاق انسان عملی می کند. انیمه هایی مانند Assassination Classroom و یا Kimino na wa نمونه های بارز و نغذ این مطلب هستند. برای درک بهتر موضوع، این مطلب را به شما پیشنهاد می دهیم: چرا باید انیمه ببینیم؟

2. فیلم های فانتزی نیز در دنیای سینما جایگاه ویژه ی خود را دارند و اگر نگاهی به گیشه بیاندازیم، می بینیم که همواره فیلم های فانتزی و تخیلی به مدد صنعت سینما آمده و از سقوط این صنعت جلوگیری کرده اند. پس نیازی به تعریف و تمجید نیست و فیلم هایی همچون هری پاتر، کاپیتان آمریکا، دنیای ژوراسیک و… نمونه هایی هستند که مهر اثبات بر تمام گفته های بنده می زنند.

3. در تلویزیون (سوء تفاهم نشود، تلویزیون ایران را نمی گوییم!) نیز آثاری هستند که بتوان نام آنها را فانتزی گذاشت، اما ممکن است به پای آثار سینمایی نرسند و تنها یک سرگرمی وقت پر کن تلقی شوند. هرچند امروزه با تغییر سیستم مدیریت تلویزیون و تلویزیون داری، می توان آثار سریالی را رقیبی برای پرده ی نقره ای تلقی کرد (ظهور شبکه هایی مانند نت فلیکس و…) اما می توان با قاطعیت گفت که آثار فانتزی تلویزیونی (در کنار برنامه های ورزشی) پرطرفدارترینِ برنامه ها هستند. لاکپشت های نینجا، سندباد، بازی تاج و تخت و… از نمونه های فانتزی تلویزیونی هستند.

در حوزه ی هنر و ادبیات، نویسندگان، ناشران، کمیک های تصویری، مراجع اینترنتی و Fandom ها سهم عمده ای در این زمینه دارند. به علت ازدیاد نام ها و اسامی، از نوشتن آنها خودداری کرده و جستجو را بر عهده ی خود شما می گذاریم، اما برای نمونه، تعدادی از فعالان حوزه ی فانتزی و آثار برتر ادبیات گمانه زن در سراسر جهان را به شما معرفی می نماییم:

1.فانتزی نویسان معروف:

Peter S. Beagle – Terry Brooks – Susanna Clarke – Neil Gaiman – Robert Holdstock – George R. R. Martin – Terry Pratchett و خیلی از نویسندگان دیگر که خیلی از ما ها آنها را می شناسیم و نیازی به اسم بردن از آنها نیست.

2. ناشران حوزه فانتزی:

Flame Tree Publishing – Night Shade Books – Ticonderoga Publications – Chimaera Publications – House of Damned و صدها نشار فعال دیگر در ژانر فانتزی که مجال نام بردن از آنها نیست.

3. کمیک های تصویری:

• Kull of Atlantis

• Lady Death

• Monster Allergy

• Forge of War

• Battle Chasers

• Savage Sword of Conan

• و بیشمار کمیک خوب در این حوزه

4. مراجع اینترنتی خوره ی فانتزی:

از جمله این پایگاه ها می توان Dark Readers و ISFDB را نام برد.

5. Fandom ها: فندوم به کمپین و یا نهادهایی گفته می شود که طرفداران و دوستداران فانتزی گردهم می آیند (به شکل مجازی و یا حقیقی) و از کاراکتر محبوبشان در دنیای فانتزی طرفداری کرده و با پوشیدن لباس های آن شخصیت، دین خود را به او ادا می کنند.

از جمله معروف ترین فندوم ها می توان به تشکیلات Harry Potter Fandom اشاره کرد که همانطور که از اسمش پیداست، جمعیت طرفداران هری پاتر را تشکیل می دهند. گروه های دیگری نیز هستند که هرکدام طرفدار یک بخش از دنیای فانتزی هستند، مانند Jinns ، Undeads ، لیکانتروپی ها و فِیری ها.

در این مطلب به بررسی ژانر فانتزی در میان رسانه ها و مطبوعات پرداختیم. در مطلب بعدی به بخش دیگری از دنیای شگرفِ فانتزی سر می زنیم. منتظر باشید!

(لطفاً دیدگاه های خود را در رابطه با این مطلب با ما درمیان بگذارید)

در این مطلب، ابتدا جزء به جزء زیر شاخه های ژانر فانتزی را بررسی می کنیم. سپس سراغ سایر مباحث خواهیم رفت.

برای جلوگیری از خسته شدن شما مخاطب عزیز، توضیحات کوتاه و قابل فهم، و مثال ها اندک بیان می شود.

1.فانتزی بنگسی : به نوعی از فانتزی گفته می شود که در آن از افراد مشهور و تاریخی، در دوره های پساآخرالزمانی و فرادنیایی استفاده می شود. خالق این زیرشاخه، جان کندریک بنگس بوده است. کتاب های معروف در این حوزه: سایه های پا به پا (جان کندریک بنگس – قرن هجدم) دلاوران جهنم (جَنِت موریس – 1986)هستند.

2. فانتزی کمیک: به گونه هایی از فانتزی گفته می شود که داستان را به زبان شوخی و یا از منظری غیر ترسناک بیان می کنند. به این نوع فانتزی ها، فانتزی های رده پایین یا چیپ هم گفته می شود. این زیرشاخه در اوایل قرن نوزدهم پدیدآمد و البته طرفداران بیشماری نیز دارد. از معروف ترین کمیک ها می توان دی سی را نام برد.

3. فانتزی معاصر: این زیرشاخه یکی از پرطرفدارترین زیرشاخه های فانتزی است و اتفاقات آن در عصر حاضر اتفاق می افتد. مانند آثار دیوید سالیوان و خاطرات یک خون آشام که هر یک در دوره ی زمانی مختص به خود نوشته شدند.

4. فانتزی سیاه: به آثاری گفته می شود که در آنها عنصر ترس و وحشت بیش از سایر عناصر به کار رفته است و فضای داستان، به شدت تاریک و وهمناک است. آثاری مانند آنابل و یا Dragon Age از این دست آثارند.

5. فانتزی مرگ زمین: به آن دسته آثاری گفته می شود که در آن موضوع از بین رفتن کره ی زمین جدی گرفته می شود و طی اتفاقاتی طبیعی و یا غیرطبیعی، کره ی زمین و موجودات روی آن، به سمت نابودی کشیده می شوند. توجه داشته باشید که ژانر نابودی زمین با ژانر آپوکالیپس (آخرالزمان) تفاوت دارد و در این عرصه، مرگ زمین از منظر ترمودینامیک بررسی می شود، نه پیامدهای آپوکالیپتیک. برای مثال، فانتزی Thor: God of Thunder را می توان در این زمره جای داد.

6. فانتزی جن و پری: این نوع داستان ها معمولاً سنتی هستند و توسط نویسنده های فانتزی نویس بازنویسی و یا بازسازی می شود. داستان های فولکلور و محلی که از پیشینیان نقل می شده و بیشتر در قالب موجوات تخیلی مانند، جن، پری و … هستند. برادران گریم از معروف ترین Fairytale نویسان حوزه ی فانتزی به شمار می روند.

7. فانتزی فنتستیک (Fantastique) : عبارتی فرانسوی برای ژانر ادبی و سینماتیک است که بیشتر به فانتزی هایی می پردازد که در قرون وسطی اتفاق افتاده اند؛ وقایع ماوراءالطبیعه ای که اغلب آنها را می توان در افسانه های ژرمنی یافت و اغلب، مخاطبان خاصه ی خود را دارد و هرکسی به سمت این زیرشاخه کشیده نمی شود.

8. فانتزی آداب و رسوم: این زیرشاخه یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین سابژانرهای فانتزی تلقی می شود که می توان آن را به فانتزی های سنتی گونه و پر زرق و برق جی. آر.آر.تالکین نیز پیوند داد. رمان های اجتماعی جین آستین نیز در همین رده قرار می گیرند. فانتزی آداب و رسوم، در قالب داستان، تأثیر خود را روی خواننده می گذارد و در ناخودآگاه خواننده، یک محیط جدید برای تفسیر آداب و سنن مختلف ایجاد می کند.

9. فانتزی فولکلور (افسانه های محلی): تمامی قصه ها، جوک ها و ضرب المثل هایی که در زبان عامیانه استفاده می کنیم، جزو فانتزی های فولکلور قرار می گیرند. داستان ها و اتفاقاتی که شاید هرگز رخ نداده باشند، اما در ذهن انسان مانند یک فیلم سینمایی شکل می گیرند و فرهنگ عامه ی مردم را از خود متأثر می کنند. نمونه ی این داستان ها می تواند قصه ی مرغابی ها و اردک باشد (یا همان قصه ی معروف لعنت بر دهانی که بی موقع باز شود)

10. فانتزی لامپ گازی: نوعی از فانتزی که در آن تمامی عناصر خیالپردازانه مانند جادو، ماوراءالطبیعه و… دخیل هستند، اما کمرنگ جلوه می کنند و بیشتر تأکید روی فضای داستان و روابط عاشقانه است. ضمن اینکه در اینگونه داستان ها از ضرب المثل ها و واژه های محاوره ای زیادی استفاده می شود (در انگلستان) و درک این مباحث کار آسانی نیست! از جمله کتاب های فانتزی لامپ گازی می توان به رمان دراکولا و داستان Sleepy Holllow اشاره کرد.

11. فانتزی گاتیک (Gothic) : یکی از ترسناک ترین و دلهره آور ترین زیرشاخه های فانتزی است که هر نوع خشونتی را در قالب فانتزی ارائه می دهد. کشتارهای دسته جمعی، قتل و غارت، مباحث اروتیک، تجاوز، سادیسم و… از جزئی ترین مناصر فانتزی گاتیک هستند. فانتزی گاتیک اغلب در دهه های 60 الی 80 میلادی در Bmovie ها و Zmovie ها مورد توجه قرار می گرفت و کلی هم طرفدار داشت!

12. فانتزی سخت: به گونه ای از فانتزی گفته می شود که تمامی رویدادهایش در دنیای موازی و با فرهنگ متفاوت – اما قابل فهم و عقلانی – روایت می شود. اما چرا اسمش را سخت (Hard) گذاشته اند؟ پاسخ این است: بیشتر به دلیل تمایز شخصیت ها، جامعه، فرهنگ ها و زبان هایی که مربوط به دنیای دیگر است. نمونه ی بارز کمدی سخت، ارباب حلقه ها می باشد.

13. فانتزی قهرمان محور: همانطور که از نامش پیداست، در اینگونه داستان ها همیشه یک ابرقهرمان با قدرت های ماورایی وجود دارد که قرار است همه چیز را متحول کند. از گونه ی فانتزی در زبان عامیانه به ژانر شمشیر و جادو نیز شهرت دارد. “جک غول کُش” یکی از این داستان هاست (البته مربوط به قرن هجدم) و امروز در دنیای نوین، دیگر خبری از قهرمان شمشیر به دست نیز و همه ی قهرمانان از سلاح گرم استفاده می کنند!

14. فانتزی گزاف: به نوعی از فانتزی ها گفته می شود که روایتگر یک داستان عجیب و ناآشنا از دنیای دیگری هستند. نمونه هایی که در موارد بالا مثال زده شد، اغلب تحت پوشش فانتزی گزاف هستند. قصه هایی مانند ارباب حلقه ها و هابیت از این نوع زیرشاخه نشأت می گیرند که دغدغه های دنیای دیگری را برای ما مهم جلوه می دهند.

15. فانتزی تاریخی: نوعی از داستان که در اعماق تاریخ روایت می شود اما عناصر به کار رفته در آن به شکلی هستند که جذابیت های فزاینده ای دارند و به هیچ وجه خسته کننده نمی شوند. مانند قصه ی “بازی تاج و تخت”

16. فانتزی نونهالان: یکی از مثال های بارز برای این زیرشاخه، داستان حماسه ی نارنیا اثر سی.اس.لوئیس می باشد. داستانی که می تواند یک نوجوان را به وجد بیاورد و حفره های  خالی ذهنِ آماده ی رشدش را پر کند از حوادث خیالی اما جذاب!

17. فانتزی دنیای گمشده: این زیرشاخه ی پرطرفدار ژانر فانتزی، مسائل پیرامون جهان های ناشناخته و یا گمشده را در بر می گیرد که در آنها معمولاً یک یا چند قهرمان، یک دنیای جدید (و یا از قبل فراموش شده) را پیدا کرده و به توصیف عجایب آن می پردازند. معروف ترین مثال ها از این ژانر: کنگو (اثر مایکل کریکتون) و یا Tomb Raider هستند.

18. فانتزی پایین دست: نوعی داستان که اتفاقاتش پیرامون قوانین همان دنیای ساختگی می افتد و ممکن است هر جادو و جنبلی با قوانین من درآوردی به منصه ی ظهور بنشیند! عنکبوت برفی یکی از همین نوع داستان هاست.

19. فانتزی رمانتیک: به گونه ای از ادبیات فانتزی گفته می شود که در آن تمامی عناصر دست به دست یکدیگر می دهند تا یک داستان عاشقانه شکل گیرد و به سرانجام برسد (یا نرسد!). ملکه ی برفی و زیبای خفته در این دسته قرار می گیرند.

20. فانتزی خدایان و شیاطین (Shemno) : این حوزه ی فانتزی از افسانه های چینی سرچشمه می گیرد که اغلب این داستان ها سینه به سینه نقل شده و مکتوب نبوده اند. مطمئناً اگر چینی ها امریکایی صحبت می کردند، داستان هایشان خیلی گسترده تر شنیده می شد.

21. فانتزی شهری: در داستان هایی که در این سابژانر قرار می گیرند، عناصر علمی تخیلی در جوامع شهری بروز پیدا می کنند و انسان ها با موجودات عجیب روبرو شده و در صدد نجات جان و محل سکونت خود بر می آیند. البته ممکن است فانتزی های شهری تابع زمان و مکان نباشند و در هر تاریخ و در هر موقعیت جغرافیایی یا تخیلی روی بدهند. مجموعه ی زام-بی اثر دارن شان، پرمغزترین نمونه ی فانتزی شهریست.

در این مطلب به بررسی 21 زیرشاخه ی ادبیات فانتزی پرداختیم تا شما عزیزان پیش زمینه ای در این رابطه داشته باشید. در مطلب بعدی، به مبحث دیگری از دنیای فانتزی خواهیم پرداخت. همراه ما باشید و نظرات خود را در رابطه با این مطلب با ما در میان بگذارید!